Een jaar geleden

Het is morgen 27 november. Het is alweer een jaar geleden.

Rode neus
De temperatuur daalt richting winterse guurte. Het olielampje bij zijn graf brandt nog steeds, het vlammetje trekt de lampolie door de katoenen lont met een snelheid van een half literflesje per week. De in juni aangeplante stamroos had al die maanden nog niet gebloeid, maar perste nu als nog een tomatenrode bloem uit een bloemknop, als een rode neus in de koude wind. 

Bloeiende stamroos in november. Het is 5 graden boven nul. Bijzonder.

Herdenkingen
Afgelopen zondag hebben we een krans gelegd op het betonnen krukje naast het graf van Bernd. Het was toevallig die dag ook gedachteniszondag voor de protestanten, dan worden de overledenen van afgelopen jaar herdacht. De katholieken noemen het allerzielen, dat was enige weken daarvoor. Het Radboudziekenhuis, uitvaartonderneemster Ellen, zelfs begraafplaats Rustoord, organiseerden herdenkingsbijeenkomsten. En op 8 december is het wereldlichtjesdag, om 19.00 uur wordt in de Stevenskerk in Nijmegen een kaarsje aangestoken en Bernds naam genoemd.

Weven
Herdenkingsbijeenkomsten als hierboven, het is goed dat ze er zijn. We bezoeken ze lang niet allemaal - soms past het ons en soms niet.

Wereldlichtjesdag

Die ochtend een jaar terug, in de vroegte, om 6.05 uur is Bernd overleden. Jan, onze oudste zoon, woont tegenwoordig als student in Delft. We zoeken via Whatsapp contact met elkaar, we steken een kaars aan, wisselen herinneringen uit. Vandaag missen we Bernd, maar ook gisteren, en morgen nog steeds. Ik geloof niet dat het slijt met de jaren, zoals dat soms wel eens wordt gezegd.

Een vriendin stuurde ons enige tijd terug via Twitter een gedicht van Floortje Agema, over het verlies van een kind, waarin ze het missen beschrijft als iets dat verweeft in de dagelijkse dingen die doorgaan. Zo is het, een verandering onherroepelijk, onuitwisbaar. Het slijt niet weg maar is een diepe kras die er bij is gaan horen.

Archeoloog
Bernds klas is alweer halverwege de middelbare school,  klas 3. Er wordt nagedacht in de gezinnen over het profiel van de kinderen, de vakken die daar bij horen. Onze middelste zoon Wieger oriënteert zich op open dagen van vervolgstudies, hij zit in het vijfde jaar.

We fantaseren over wat Bernd had kunnen zijn, en wat hij had willen worden. Bernd heeft wel eens archeologie genoemd, waar veel van zijn interesses in samenkomen. Het avontuurlijke en mysterieuze werk van de wetenschapper als in de films van Indiana Jones. Bernd had veel passies, en waar die hem toe geleid zouden hebben, we zullen het niet weten. Hij zal altijd 12 blijven. Dat is wat een vroeg einde met je doet. Je valt uit het leven, de tijd gaat stil staan.

En voor ons, die verder leven, resten alleen herinneringsbeelden, die we met alle middelen die we hebben proberen vast te houden. Met filmpjes, foto's, verhalen en soms met een herdenking. Wat kunnen we anders.

~

Het berichten in dit dagboek is minder frequent, het wordt langzamerhand een blog om iets terug te zoeken, te herlezen, om herinneringen te koesteren.

Een warme groet aan de lezers die Bernd in zijn ziekte volgden al die maanden.